Serdecznie zapraszamy do udziału w otwartym seminarium antropologicznym „Cisza. Znaczenia i konteksty” zainicjowanym przez Katedrę Współczesnych Praktyk Kulturowych UJ, a współorganizowanego wraz z Laboratorium Techniki Akustycznej AGH, Pracownią Audiosfery ASP w Krakowie, Studiem Muzyki Elektroakustycznej AM w Krakowie, Instytut Pejzażu Dźwiękowego, Katedrę Kulturoznawstwa UMK w Toruniu, Dom Utopii – Międzynarodowe Centrum Empatii oraz Polskie Towarzystwo Ludoznawcze (Oddział w Krakowie).

Punkt wyjścia dla naszego seminarium stanowi uchwała Rady Muzycznej UNESCO (1969 r.), która każdemu człowiekowi daję prawo do ciszy w miejscach prywatnych i publicznych, a naruszanie tego prawa uznano za pogwałcenie wolności osobistej. Działania Rady Muzycznej były reakcją na hipertrofie dźwięków, szczególnie mocno doświadczaną w miastach. Zmniejszające się obszary ciszy i spokoju (tzw. galenosfery) od nadmiaru szkodliwych dźwięków (hałasu) stały się poważnym problemem medycznym, społecznym i politycznym.

Fenomen ciszy można jednak rozważań w szerszych kontekstach, które wykraczają poza zabiegi edukacyjne, medyczne, urbanistyczne czy związane z działaniami społecznymi (obywatelskimi). Cisza posiada bogate znaczenia: teologiczne, filozoficzne, rytualne, etnograficzne i in. Coraz częściej cisza staje się tematem i materią dla działań artystycznych podejmowanych przez kompozytorów, rzeźbiarzy, performerów i innych twórców. 

Pole semantyczne ciszy wykracza dalece poza definicję akustyczną. O polisemantyczności fenomenu ciszy, o jej antropologicznym wymiarze świadczą choćby ustabilizowane w polszczyźnie związki wyrazowe: „cisza jak makiem zasiał”, „cisza absolutna”, „śmiertelna cisza”, „złowieszcze milczenie”, „milczeć jak grób”, „głuche kąty”, „cisza przed burzą” itd. 

W roku akademickim 2022/2023 zapraszamy na seminarium, w trakcie którego chcemy wsłuchać się w ciszę rozumianą nie tylko jako zjawisko akustyczne czy muzyczne, ale jako poznawczą metaforę i opalizujący w znaczenia symbol. Do rozmowy o ciszy zaprosiliśmy przedstawicieli różnych perspektyw (artystów, kulturoznawców, antropologów, filozofów, akustyków) przyjmując, że takie panoramiczne słuchanie umożliwi pogłębioną refleksję o znaczeniach i roli ciszy.

Pierwsze seminarium będzie miało miejsce w dn. 15 listopada 2022 r., o godz. 17:00 w siedzibie Laboratorium Techniki Akustycznej AGH (budynek D-1).

Harmonogram, opis seminarium oraz listę zaproszonych gości znajdą Państwo pod adresem: https://fonoteka.etnologia.uj.edu.pl/seminarium

Pozdrawiamy
Dariusz Czaja
Łukasz Sochacki