Prowadząca: dr Małgorzata Roeske
Miejsce: Kraków
Data: rok akademicki 2023/2024
Nazwa szczegółowa dla przedmiotu: Laboratorium etnograficzne: etnografia wielogatunkowa

Kurs skierowany jest do osób zainteresowanych nurtem human-animal studies. W obrębie tego nurtu uwaga zostanie skierowana na eksplorację związków pomiędzy naukami badającymi ludzką i pozaludzką rzeczywistość społeczną, ze szczególnym uwzględnieniem paradygmatu etnografii wielogatunkowej. Założenia etnografii wielogatunkowej opierają się na zakwestionowaniu ugruntowanego w tradycyjnie pojętej humanistyce dualizmu pomiędzy naturą i kulturą, poprzez dostrzeżenie wielowymiarowych wzajemnych powiązań pomiędzy tymi konstruktami. W konsekwencji nurt postuluje włączenie w proces badawczy zwierzęta pozaludzkie, rozumiane nie tylko jako istotne elementy świata społecznego ludzi, ale także autoteliczne obiekty zainteresowania etnografa; jednostki, których doświadczenie może w pewnym zakresie zostać oddane w procesie badawczym. Ramą tematyczną kursu będzie szeroko pojęta relacja ludzie-zwierzęta pozaludzkie w przestrzeni miasta Krakowa. W obrębie tego zakresu tematycznego osoby uczestniczące w kursie będą mogły skupić się na indywidualnych, samodzielnie wybranych tematach. Celem kursu, oprócz zapoznania z założeniami etnografii wielogatunkowej i przeprowadzenia badań w tym nurcie, będzie próba wypracowania hybrydowej metodologii, łączącej techniki właściwe dla etnografii oraz nauk o zwierzętach (jak etologia czy behawiorystyka), a także współpracę z opiekunami i praktykami zajmującymi się na co dzień zwierzętami.

Warunkiem zaliczenia laboratorium jest: 1) zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych (wymagana jest obecność na zajęciach – dozwolona jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność w semestrze, aktywny udział w zajęciach w oparciu o krytyczną lekturę zadanych tekstów i przygotowanie do dyskusji oraz przygotowanie tematów projektów badawczych wraz z opracowaniem narzędzi); 2) przeprowadzenie etnograficznych badań terenowych wg indywidualnych tematów, zgromadzenie i opracowanie materiału empirycznego (notatki terenowe, nagrania i transkrypcje wywiadów, dokumentacja wizualna); 3) analiza materiału i przygotowanie raportu końcowego.

Literatura do zajęć:
Birke, L., (2014), Listening to voices. On the pleasures and problems of studying human–animal relationships, [in:] The rise of critical animal studies. From the margins to the centre. N. Taylor, R., Twine (eds.), New York, s. 71-87.
Dąbrowska, M., (2017), Etnografia i animal studies. Badanie międzygatunkowych powiązań, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” vol. 1 (26), s. 183-201. 
DeMello, M., (2012), Animals and society. An introduction to human-animal studies, New York (fragmenty)
Hamilton, L. and Taylor, N., (2017), Ethnography after Humanism. Power, Politics and Method in Multi-Species Research, London (fragmenty). 
Lestel, D., Brunois, F., Gaunet, F. (2006), Towards an etho-ethnology and an ethno-ethology, „Social Sciences Information”, vol. 45, pp. 155-177.
Serpell, J., (1999), W towarzystwie zwierząt. Analiza związków ludzie-zwierzęta, przeł. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Warszawa (fragmenty).  
Serpell, J., (2005), People in Disguise Anthropomorphism and the Human-Pet Relationship, [in:] Thinking with Animals. New Perspectives on Antropomorphism. L. Daston, G. Mitman (red.), New York, pp. 121-136. 
Shapiro, K., (1990), Understanding Dogs through Kinesthetic Empathy, Social Construction, and History, “Anthrozoös”, vol. 3 (3), pp. 184-195